کوت عبدالله مرکز شهرستان کارون شهر جدیدی است که در زمستان ۱۳۹۱ از ادغام مناطق کوت عبدالله، استیشن، خزامی، درویشیه، شریعتی‌یک، کوت نواصر، کوی منتظری، گاومیش آباد، گندمکار و هادی‌آباد ایجاد گردیده است..
با تصویب هیئت دولت و بر خلاف مخالفت های شدید مردم و اعتراض آنها به جدا شدن از شهر تبدیل به شهر مستقل شد و نام کوتعبدالله به کارون تغییر کرد و مرکز شهرستان کارون شد. منطقه کوت عبدالله اهواز و روستاهای اطراف آن که همواره از آن به عنوان حاشیه شهر نام برده می‌شد از این پس به شهرستان تبدیل گردید.
تاریخچه
کوت عبدالله نام منطقه‌ای در جنوب بخش شرقی شهر اهواز مرکز استان خوزستان ایران است. نام منطقه‌ای در باختر شهر اهواز مرکز استان خوزستان ایران است. این منطقه که جمعیت ۱۸۰هزار نفری را در دل خود جای داده است، شامل ۲۰ شهرک و روستای متصل و منفصل از هم است که در دو طرف مسیر جاده اهوازآبادان (اتوبان آیت‌الله بهبهانی) به صورت طولی امتداد یافته است. کوت عبدالله که به عنوان یکی از شاهرگ‌های ورودی کلانشهر اهواز نیز قلمداد می‌شود.
منطقه کوت عبدالله تا قبل از شهر شدن در محدوده شهرداری منطقه پنج اهواز قرار داشت.
کوت عبدالله ترکیب دو واژه کوت یا گوت و عبدالله است. گوت یا کوت واژه‌ای از فارسی میانه پهلوی است که پس از ورود اعراب در زمان خلیفه دوم به مرزهای ایران ساسانی از ایرانیان عراق فراگرفته و وارد زبان عربی شد. این واژه هنوز از زبان برخی اقوام قدیمی خوزستان مانند برخی از الوار منطقه شوش و اندیمشک و حتی قدیمی‌های دزفول شنیده می‌شود که به معنای ارگ یا کوشک یا قلعه به کار برده می‌شود.
در زمستان ۱۳۹۱ این منطقه به شهر مسقلی بنام کارون تبدیل شد.
محدوده
منطقه کوت عبدالله از شمال به: خیابان جنت کوی مشعلی وجاده مهدیس از بهشت آباد بسمت صنایع فولاد و از جنوب به: ابتدای جاده آبادان و از شرق به: جاده صنایع فولاد و از غرب به: رودخانه کارون منتهی می‌شود.
وجه تسمیه
روایت اول: بعد از درگیری‌هایی که میان قنواتی‌ها و بهبهانی‌ها در سالهای اولیه حکومت قاجاریه رخ داد باعث شد که عدهٔ کثیری از افراد طایفه قنواتی به مناطق مختلف کوچ کنند که در این میان هفت خانواده بزرگ در منطقه کنونی سکنی گزیدند با توجه به اینکه بزرگ این خانواده‌ها فردی به نام عبدالله نام داشت این منطقه پس از مدتی به کوت عبدالله شهرت پیدا کرد. با توجه به روایات محلی مردم کوت عبدالله و قدیمی بودن این روایت صحت آن انکار ناپذیر است.
روایت دوم: عبدالله فرزند ارشد شیخ خزعل معروف به شیخ محمره (خرمشهر) بود. وی درسال ۱۹۲۵ میلادی به همراه سایر اعضای کمیته قیام سعادت خوزستان که در حمایت از قانون اساسی مشروطه تشکیل شده بود شامل سردار اسعد بختیاری، امیر مجاهد بختیاری، سرهنگ ارغون (فرمانده سپاه قجری در خوزستان و چند تن دیگر از سران لر منطقه اندیمشک، توسط رضا شاه دستگیر شد. این منطقة یکی از پرجمعیت‌ترین محلات عرب نشین اهواز است. این منطقه بیشتر جمعیت خود را از عشایر جنگزده دشت سوسنگرد دارد. ترکیب قومی این منطقه مرکب از اقوام عرب (از طوایف مختلف)، لر و بختیاری (قنواتی، ، آلبوکرد، و.)، اقلیتی از دزفولی و شوشتری است، هر چند که بدلیل مجاورت و تأثیرپذیری و یا اخلاط قومی اکثر آنها دارای پوشش و گاه لهجه عربی هستند لیکن در گذشته لهجه اکثر اهالی در محله اصلی کوت عبدالله "قنواتی" و مشابه آن بوده است با این وجود با مهاجرت بیشتر اقوام عرب به شهر اهواز بویژه پس از انقلاب، جمعیت عرب آن رو به افزایش است. بخشی از امکانات و تأسیسات شرکت نفت از جمله دانشگاه صنعت نفت و محله کانتکس و استیشن در این منطقه قرار دارند.
گفته می‌شود عبدالله فرزند ارشد شیخ خزعل معروف به شیخ محمره (خرمشهر) بود.وی درسال ۱۹۲۵ میلادی به همراه سایر اعضای کمیته قیام سعادت خوزستان که در حمایت از قانون اساسی مشروطه تشکیل شده بود شامل سردار اسعد بختیاری، امیر مجاهد بختیاری، سرهنگ ارغون (فرمانده سپاه قجری در خوزستان و چند تن دیگر از سران لر منطقه اندیمشک، توسط رضا شاه دستگیر شد. این منطقة یکی از پرجمعیت‌ترین محلات عرب نشین اهواز است. این منطقه بیشتر جمعیت خود را از عشایر جنگزده دشت سوسنگرد دارد. در اهواز نام مناطق دیگری نیز به شیخ خزعل منتسب می‌شوند، همچون باغ شیخ [خزعل]، خزعلیه، بازار عبدالحمید که نام یکی از فرزندان شیخ خزعل در مرکز شهر اهواز است.
مشکلات کوت عبدالله
این منطقه از لحاظ امکانات شهری و بهداشتی دارای پایین ترین سطح رفاه می‌باشد.وسطح آب رسانی خیلی کم که با روشن کردن پمپ خانگی هستند برخوردار هستند آب آشامیدنی هم بدون تصفییه درست و قابل آشامیدنی میباشند که این مناطق از خرید آب آزاد برخوردارند در این مناطق فاضلاب شهری به صورت روباز وجود دارد و از ایگو برخوردار نیست با وجود جمعیت ۱۸۰ هزار نفری و دریافت مالیات از مردم آن و مستقل شدن هزینه های شهر پیش پا افتاده ترین امکانات رفاهی در آن موجود نمی‌باشد و مسئولین برای رسیدگی اقدام نمی‌کنند
جاده کوت عبدالله
اتوبان آیت‌الله بهبهانی معروف به جاده کوت عبدالله به عنوان طولانی ترین اتوبان شهری خوزستان، که روزانه شاهد تصادفات مرگباری است و مشکلاتی نظیر تاریکی این محور و سد معبر نیز بر کابوس رانندگی در این جاده افزوده است. این اتوبان که بی شک پرترددترین نقطه اهواز به شمار می‌رود، مناطق پر رفت‌وآمد با تراکم بالای جمعیتی همانند کوت عبدالله، چهار راه راه امام خمینی (ره)، پاداد، اسلام آباد و چهارشیر را به هم متصل میکند و به نوعی محلی است که مسافران شهرستان آبادان نیز از آن عبور می‌کنند. این اتوبان از مشکلات فراوانی رنج می‌برد که گذر ایام نه تنها این معضلات را کاهش نداده که بر تعدا آنها افزوده است.
مصلای نماز جمعه
همزمان با میلاد با سعادت امیرالمؤمنین (ع) و با حضور علما، روحانیان، مسئولان و اقشار مختلف مردم، نخستین مصلای نماز جمعه با قرائت خطبه به زبان عربی در منطقه کوت عبدالله اهواز افتتاح شد.
نخستین اداره دولتی در شهرستان کارون
به زودی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان کارون افتتاح و مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت.
اوِلین فرماندار شهرستان کارون
عبدالعزیز عچرش با حفظ سمت به عنوان اولین سرپرست فرمانداری شهرستان کارون معرفی شد وی از سوی استاندار خوزستان به عنوان اولین سرپرست فرمانداری شهرستان کارون منصوب گردید عبدالعزیز عچرش مدیرکل مالی اداری استانداری خوزستان می‌باشد که با حفظ سمت به این پست منصوب شده. وی مدیرکلی بنیاد شهید و امور ایثارگران خوزستان، معاونت فرمانداری اهواز و بخشداری باوی را نیز در سابقه کاری خود دارد.
مدارس
ازجمله قدیمیترین مدارس این منطقه مدرسهٔ فرهنگ سابق بود که بعدها نام آن به نبوت در زمان انقلاب اسلامی تغییر یافت هچنین مدرسه صائب که نام آن در ابتدای انقلاب اسلامی ایران به شهید صمدی تغییر یافت این مدرسه در ابتدای کوت عبدالله کنونی قرار داشته و درخت چناری بلند که معلوم نیست بدرستی چند سال قدمت دارد در وسط این مدرسه قرار گرفته بود. شاید بتوان گفت این مدرسه یکی از قدیمیترین مدارس در آن ناحیه اهواز باشد و به حدود سال ۱۳۳۰ برمیگردد.
منبع ویکی پدیا
ابن هیثم ،کاشف ذره بین در کوت عبدالله
زیست می کرد
همواره در فرهنگ خود زیستن و به فرهنگ دیگری
نگریستن ما را به سمت مطالعه فرهنگ های نزدیکمان واداشته است ،برای سخن گفتن از کوت
عبدالله و یا هر محله دیگر ، فارغ از باریک شدن بر سایر آئین های قدیمی این منطقه منجمله
آداب و رسوم زایش ،ختنه کردن ، فرهنگ نامگذاری ، آداب ازدواج ، سوگواری ها و خاکسپاری
و ... مستلزم اشاره به تاریخ شفاهی و مباحث نوستالوژیک و اشاره به شخصیت های برجسته
و تاثیر گذار آن محله یا منطقه داریم. کوت عبدالله با وجود غنی بودن در حوزه فرهنگ
و ادبیات و شعر ودارا بودنش
گروه های فرهنگی ورزشی متعدد ، داستان نویسان
برجسته و علمای برجسته ای همچون سید شعاع ،سید ضیاء ،سید کوثر و همچنین سید مسلم
فاخر نزاری که ایشان دکترای خود را از دانشگاه سوربون فرانسه گرفته اند از مفاخر این
منطقه هستند. ضیق وقت و دیگر مشکلات فرصت نوشتن از دیگر آثار و برجستگی های فرهنگی
- هنری کوت عبدالله را از ما گرفت ، دریغم آمد که به قدم گاه دعبل خزاعی شاعر بزرگ
امام رضا(ع) اشاره نکنم ، اشاره به کوت عبدالله که یک بندرگاه کنارش بود با نام اعمیره
که یکی از بندرهای مهم کشور و استان به حساب می آمد . اشاره به فرهنگسرای کوتعبدالله
و رستوران قدیمی منطقه و همچنین نداشتن گپ و گفتگو با ابو مالک تاسایی یکی از ریش سفیدان
منطقه خروسی و عدم فرصت برای گفتگو با ابو خلدون یکی از ساکنان شریف کوتعبدالله و دیگر
دوستان این نوشتار را غم ناک کرد امید است که در چاپ های بعدی بتوان مطالب غنی تر در
خور منطقه کوت عبدالله نوشت ، اما با این حال فرصت کمی که داشتم را مغتنم شمرده و به
منابع دم دست رجوع کردم ،با اندکی پرسش درباره تاریخ و فرهنگ کوت عبدالله و شخصیت
های سرشناس با شخصیت بزرگی آشنا شدم. بیگانگی با تاریخ و فراموشی تاریخی همواره یکی
از بزرگترین معضلات هر قوم و ملتی است .
در این یاداشت تصمیم بر آن است که یکی از
بزرگان و شخصیت های برجسته را معرفی کنم . این شخصیت کسی نیست جز ابن هیثم . یکی از
بزرگان بشریت و افتخارات فرهنگ اسلامی ، به گفته برخی صاحب نظران اهوازی ابن هیثم از
اهالی منطقه کوت عبدالله کنونی بود . ابن هیثم ،ابو علی حسن (محمد) بن حسن (حسین)
معروف به ابن هیثم ۳۵۴-۴۳۰ که در غرب در آثار لاتینی سده های میانه به آونتان یا آوناتهان
و بیشتر به آلهازن () شناخته می شود ،دانشمندان سرشناس عرب ایرانی که در زمینه شناخت
نور و قوانین شکست و بازتاب آن نقشی مهمی ایفا کرده است.
شرح اصول تاریک خانه و اختراع ذره بین از کارهای
برجسته این دانشمند مسلمان است ، به دید برخی پژوهشگران او نخستین دانشمند جهان است
که سرعت صوت را محاسبه کرده است. او با معیارهای متعارف اندازه گیری در زمان خود ،
که واحد ذرع بود، سرعت نور را محاسبه کرد و دور کره زمین را اندازه گرفت . وی نخستین
کسی است که به بررسی خواص نور پرداخت.
ابن هیثم در زمان فرمانروایی دودمان آل
بویه بوده . وی اهل خوزستان بود و در شهر اهواز اقامت داشت ،او در علوم ریاضی ، حساب
و هندسه ، مثلثات ،جبر ، الابصار و غیره استادی ماهر و صاحب ابتکار بود.
ابن هیثم از راه استنساخ کتابهای ریاضی
روزگار می گذرانید . کتابهای او در هندسه ،حساب ، به ویژه کتاب علم الابصار در پرتوشناسی
، شهرت جهانی دارند.
این کتاب در سده های میانه اروپا ، لاتین
برگردانده شده . ابن هیثم رساله ای در نور نوشت و ذره بین را کشف کرد. به نسبت زاویه
تابش و زاویه انکسار پی برد و اصول تاریکخانه را شرح داد و در مورد قسمت های مختلف
چشم بحث کرد. رساله نور ابن هیثم نفوذ زیادی در اروپا گذاشت . کارهای وی توسط کمال
الدین فارسی پیگیری شد بالغ بر بیست اثر بازمانده ابن هیثم ویژه مسائل نجومی است .
شهرت ابن هیثم در نجوم بیشتر به سبب تالیف رساله ای است به نام مقاله فی هیئة العالم
. ظاهرا این رساله از آثار جوانی اوست ، زیرا در آن از ((پرتوی که از چشم خارج می شود))
سخن گفته است و ماه را جسمی صیقلی توصیف کرده که نور خورشید زا ((باز می تابد)) این
دو نظر را در المناظر و مقاله فی ضوء القمر رد کرده است این رساله تنها نوشته نجومی
ابن هیثم است که در قرون وسطی به غرب راه یافته است .
آبراهام هبرایوس آن را به سفارش آلفونسوی
دهم ، شاه کاستیل (وفات:۱۲۸۴ میلادی) به اسپانیایی ترجمه کرد و این ترجمه را مترجم
ناشناسی (تحت عنوان کتاب جهان و آسمان) به لاتین در آورد. در این رساله ابن هیثم ثابت
میکند که اگر ماه مانند آینه ای رفتار کند لازم می آید که سطحی از ماه نور خورشید را
به زمین باز می تابد کوچک تر از سطحی باشد که ما مشاهده می کنیم ، پس نتیجه می گیرد
که ماه نور عرضی خود در دریت مانند اجسام منیر،یعنی از همه سطح خود و در همه جهات
، گسیل می دارد ، این نظر با استفاده از یک ذات الثقبتین نجومی ثابت می شود.
منبع : ویژه نامه ی ندای محله (منطقه کوت
عبدالله) - هفته نامه ندای بهبهان
